Okresy warunkowe angielski

Czym są okresy warunkowe

Zdania warunkowe, częściej znane jako okresy warunkowe w języku angielskim nazywają się conditionals. Jak sama nazwa wskazuje, w zdaniach tego typu występują określone warunki, oraz następstwa ich spełnienia.
Brzmi to mniej więcej tak: Jeśli … (tu wstawiamy warunek), to … (tu wstawiamy to co się wydarzy po jego spełnieniu). Dla przykładu: If you are tired, we will go to sleep. [Jeśli jesteś zmęczony, pójdziemy spać]. Pierwsza część zdania (tzw. if clause) zawiera słowo „if” – „jeśli” i opisuje warunki które muszą być spełnione, aby zaistniały następstwa opisywane przez drugą część zdania (main clause). Kolejność „if clause” i „main clause” jest dowolna, zatem mogą one zamieniać się miejscami np:

• If it’s cold outside, I will stay at home. [Jeśli na dworze będzie zimno, to zostanę w domu]
• I will stay home if it’s cold outside. [Zostanę w domu jeśli na dworze będzie zimno]

Uwaga: W przypadku gdy „if clause” pojawia się na początku zdania, jego drugą część piszemy po przecinku. Z kolei gdy kolejność jest odwrotna (tj. „if clause” pojawia się na końcu zdania), przecinka nie stosujemy – widać to na powyższym przykładzie.

Rodzaje okresów warunkowych

Wyróżniamy kilka okresów warunkowych, są to:

• Zerowy okres warunkowy (Zero Conditional – 0 okres warunkowy)
• I okres warunkowy (First Conditional – 1 okres warunkowy)
• II okres warunkowy (Second Conditional – 2 okres warunkowy)
• III okres warunkowy (Third Conditional – 3 okres warunkowy)

Istnieją również mieszane okresy warunkowe o czym napiszemy poniżej.

Zerowy okres warunkowy (Zero Conditional)

Budowa:

If + podmiot + I-sza forma czasownika + podmiot + I-sza forma czasownika

Zdania w zerowym okresie warunkowym tworzymy za pomocą czasu Present Simple wykorzystując czasowniki w I-szej formie (infinitive). Zerowy okres warunkowy wykorzystuje się do mówienia o faktach, prawach fizycznych i oczywistych stwierdzeniach. To co dzieje się po spełnieniu określonych warunków następuje ze 100% prawdopodobieństwem, i zawsze można przewidzieć skutki, gdyż zawsze są one takie same.

Oto przykładowe zdania które charakteryzują zerowy okres warunkowy:

• If you heat ice, it melts. [Jeśli ogrzejesz lód, stopi się]
• If you cool the water down to less than 0 degrees, it freezes. [Jeśli ochłodzisz wodę do temperatury poniżej zera, ona zamarznie]
• If you put your hand into the fire, you get burnt. [Jeśli włożysz rękę do ognia, poparzysz się]
• When you don’t drink water (or something else) longer than 10 days, you die. [Jeśli nie pijesz wody (czy czegoś innego) dłużej niż 10 dni, umierasz]

Pierwszy okres warunkowy (First Conditional)

Budowa:

If + podmiot + I-sza forma czasownika + podmiot + will + I-sza forma czasownika

Pierwszy okres warunkowy podobny jest do okresu zerowego, z tym że w main clause pojawia się czasownik posiłkowy „will” poprzedzający czasownik główny (patrz czas Future Simple). Pozostała część, czyli „if clause” pozostaje bez zmian, dalej w czasie Present Simple. Pierwszy okres warunkowy wykorzystuje się do mówienia o zdarzeniach mogących mieć miejsce w teraźniejszości lub przyszłości, z dość dużym prawdopodobieństwem. Rozważana jest wtedy możliwość zaistnienia pewnej sytuacji, która byłaby wynikiem jakiejś przyczyny.

Oto przykładowe zdania które charakteryzują pierwszy okres warunkowy:

• If I find your book, I will tell you. [Jeśli znajdę Twoją książkę to Ci o tym powiem]
• If you help me, I will pay you. [Jeśli mi pomożesz, zapłacę Ci]
• If you learn well, you will pass the exam. [Jeśli dobrze będziesz się uczył, zdasz egzamin]
• I will call you when I come back home.

Drugi okres warunkowy (Second Conditional)

Budowa:

If + podmiot + II-ga forma czasownika + podmiot + would + I-sza forma czasownika

Zdania w drugim okresie warunkowym tworzymy poprzez użycie po if czasownika w formie przeszłej. Zmieniamy również czasownik posiłkowy, z „will” na „would” (można też stosować inne czasowniki modalne, takie jak np. „could” ). Oprócz tego pozostałe elementy konstrukcji pozostają takie same jak w I okresie warunkowym. Drugi okres warunkowy wykorzystujemy przy mówieniu o dość nierealnych wydarzeniach z teraźniejszości lub przyszłości, co można nazwać potocznie „gdybaniem” – są to przypuszczenia i teoretyczne opisy tego, co mogłoby się zdarzyć po spełnieniu odpowiednich warunków. Rzeczy do których odnosimy się w drugim okresie warunkowym są znacznie mniej prawdopodobne niż te z okresu pierwszego, lub wręcz zupełnie nierealne – na przykład gdy mówimy, co byśmy zrobili gdybyśmy byli na czyimś miejscu (a przecież nie jest to możliwe) – „If I were you…”. Dlatego też gdy mówimy o zdarzeniach które mają realną szansę wystąpić, powinniśmy używać pierwszego okresu warunkowego.

Uwaga: w drugim okresie warunkowym czasownik „to be” zmienia się na czasownik „were” dla wszystkich osób pojedynczych i mnogich (tj. I were, he were, we were, they were)

Oto przykładowe zdania które charakteryzują drugi okres warunkowy:

• If I had money, I would go on a trip around the world. [Gdybym miał pieniądze, pojechałbym na wycieczkę dookoła świata] – „gdybanie” co by było gdyby
• If I were you, I wouldn’t do that. [Na twoim miejscu bym tego nie robił] – stawianie się w czyjejś sytuacji i teoretyzowanie, pomimo iż realnie nie jest to możliwe
• If I were stronger, I’d lift that weight. [Gdybym był silniejszy, podniósłbym ten ciężar] – mówienie co by było gdyby zaistniały pewne warunki, jednak nie zapowiada się na szybkie ich spełnienie

Trzeci okres warunkowy (Third Conditional)

Budowa:

If + podmiot + had + III-cia forma czasownika + podmiot + would have + III-cia forma czasownika

Trzeci okres warunkowy jest już nieco trudniejszy niż poprzednie – tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego had oraz czasownika w 3 formie (past participle) w części „if clause”, oraz przy użyciu czasowników posiłkowych „would” i „have” w fomie past participle w części „main clause” zdania. Pomimo iż brzmi to dość skomplikowanie, patrząc na wzór powyżej widzimy że duża część elementów zdania jest stała – problem może być jedynie z trzecią formą czasownika, z racji możliwości wystąpienia czasowników nieregularnych. Trzeci okres warunkowy odnosi się do przeszłości, gdy mówimy o tym co miało już miejsce, lecz gdybamy i teoretyzujemy co by było gdyby stało się inaczej. Najczęściej używa się go po to, aby wyrazić żal z powodu tego że coś się nie stało, lub skrytykować jakieś działanie mające późniejsze skutki, gdyż prawdopodobieństwo wystąpienia innej sytuacji jest w tym przypadku zerowe – czasu nie da się cofnąć i coś już się wydarzyło. Podobnie jak w okresie drugim, tak i tutaj czasownik modalny „would” może być zastąpiony innymi takimi jak „could”.

Oto przykładowe zdania które charakteryzują trzeci okres warunkowy:

• If I had met him yesterday I would have given him back his pencil. [Gdybym spotkał go wczoraj, oddałbym mu jego ołówek]
• You’d have understood everything if you had read the book. [Rozumiałbyś wszystko gdybyś przeczytał książkę]
• If we had studied harder we could have passed the exam. [Gdybyśmy uczyli się więcej, moglibyśmy zdać ten egzamin]

 

Czasy angielskie

Strona bierna

Czasowniki modalne

Czasowniki nieregularne

Stopniowanie przymiotników

Mowa zależna

 

Mieszane okresy warunkowe

1. Third conditional + Second conditional:

If + podmiot + had + III-cia forma czasownika + podmiot + would + I-sza forma czasownika

2. Second conditional + Third conditional:

If + podmiot + II-cia forma czasownika + podmiot + would have + III-cia forma czasownika

Oprócz typowych okresów warunkowych, możliwe są też ich mieszanki, czyli połączenia drugiego i trzeciego okresu warunkowego. Odbywa się to na dwa sposoby ukazane powyżej: albo „if clause” ma budowę z trzeciego okresu warunkowego a „main clause” budowę z drugiego, albo jest na odwrót, czyli „if clause” przyjmuje formę jak w drugim okresie warunkowym, a „main clause” przyjmuję formę jak w trzecim okresie warunkowym. Aby móc bez problemu radzić sobie z mieszanymi okresami warunkowymi, niezbędne jest uprzednie opanowanie drugiego i trzeciego okresu warunkowego, tak aby być w stanie je odróżniać i konstruować z nich zdania. Mieszane okresy warunkowe stosuje się w dwóch przypadkach:

Gdy jakieś zdarzenie mające miejsce w przeszłości wpływa na sytuację mającą miejsce w teraźniejszości lub przyszłości. Mieszamy wtedy 3 okres warunkowy dotyczący przeszłości z 2 okresem warunkowym dotyczącym teraźniejszości bądź przyszłości.

Przykładowe zdania:

• If you had done what I said, you wouldn’t have problems now. [Gdybyś robił to co Ci mówiłem, nie miałbyś teraz problemów] – To co działo się w przeszłości miałoby wpływ na teraźniejszość.
• If we had bought a map, we wouldn’t be lost. – [Gdybyśmy kupili mapę, nie bylibyśmy zgubieni] – Gdybyśmy zachowali się inaczej w przeszłości, teraźniejszość wyglądałaby inaczej.

Gdy stan teraźniejszy mógłby mieć wpływ na to co wydarzyło się w przeszłości – dotyczące najczęściej wiedzy o czymś. W tym przypadku mieszamy 2 okres warunkowy dotyczący teraźniejszości z 3 okresem warunkowym dotyczącym przeszłości.

• If I were better, I would have won that competition. [Gdybym był lepszy, to mógłbym wygrać tamte zawody] – ale nie byłem lepszy i obecnie (stan teraźniejszy) nadal nie jestem.
• If Tom knew Spanish, he would have talked with that Spanish. [Gdyby Tom znał hiszpański, mógłby porozmawiać z tamtym hiszpanem]